Teju Jagua
Ha´e Tau ha Kerana memby ypykuera. Ko mymba
tuicha ha ivaieterei, hete teju guasu ha oguereko pokỡi aka jagua, hete katu teju jaguaicha tyryryhape
oikova ha tuichaitegui ikatu´yva oipuru imbarete mba´everᾶ oje´e hese
oguerekoha ipoguype umi itakua ha avei oñangarekoha yvakuera rehe.
Mbói Tu´ῐ
Ha´e peteῐ mymba ivai ha tuichaitereiva. Hete ojogua
mboipe ha iñaka katu ha´ete tu´ῐ oguereko ipoguype umi karugua guasu, tuju ha y
renda ojepysova umi ñu rehe. Moi Tu´ῐ oñangareko umi mynba oikova yvy ari ha
ype oikokuaava rehe: ysapy, yvy´aku ha yvotykuera ñu ombojeguava, ha´e mboi tu´´ῐ.
Moñai
Moñai ndaje oikundaha ñu ha ka´aguyre. Tape oῐva rupi ou ha oho. Horype hesa ha ijurure
pukavy tape po´ire oguata . Ha´e karai guasu umi ñure ha oñangareko yvytu ha
guyrakuera rehe: ha´eichagua ndaipori umi tendare moñai oikoja avei mondapye ha
hembiapovai mo´aha ramo.
Jasy Jatere
Jasy Jatere niko peteῐ mitᾶ´i yvagaicha hesa
hovy ayva ha kuarahy mimbicha iñakaregue sa´yju. Michi ramo jepe mborayhu
añetegui henyhe ha oguahẽou asajepyte osẽ omosarambi yvoty ropeicha mborayhu
eirete. Oje´e
hese opivo oikoha oparupiete ha ipope oguerekha ka´a rakᾶ pehengue ome´eva
chupe mba´e kuaaita.
Kurupi
Ha´e peteῐ kariay
karape´i oikova asaje pyte ka´aguyre kañyhape. Oikoje ohape ra´aro mitᾶkuña
oseva asajekue rei hogahui. Sapy´ante mitᾶkuña tera kuñatai ojejuhu ramo Kurupi
ndive, tuichaiterei oñemondyi ohechavo karia´y karape hete rague ha ipire
havarapava. Kurupi ojurane katuete ha oguraha ka´aguyre hesakahape, kapi´ipe
hovyu ha hyakuᾶvureiva ari, oirairpombotarova terᾶ ojuka peve.
Ao
Ao
Ha´e
oñangareko heñoi porᾶ hagua opa mba´e oῐva ko yvy ari. Ko mymba vai oñemoña
hetaiterei ha upeicha hetakuera oiko kure ka´aguyicha ojoapykueri oikundaha umi
ñu ha ka´aguy rehe. Umi yvypora nahendai mamove chuguikuera ha ndaikatui oikove
py´aguapype. Reinte yvyra rakare ojejupi oñekañyseguichuguikuera, ao ao oitynde
pindo rehe rejupiro añoite ndaje ndojapoi nderehe mba´eve.
Luisỡ
Luisỡ peteῐ
mymba ojoguava jaguape, ivai, hesa vera ha iñakanguasu pyhare pytevove oho
ojapajere te´ongue ari, upevare hesa´yju ha ine… oseje avei pyhare oguahu puku,
maymava ohenduvape omopirimba. Sapy´arei reñanduro opokovo nderehe ipo ro´ysava
upeve ha´e luiso, nemomaranduva oguahemaha nde ara paha… oῐ ramo kuña imembyva
pokỡi kuimba´e ojoapykueri ijapytepe oῐva´erᾶ katuete luisỡ.
Pombero peteῐ
karai karepe, hete haguepava. Pyhare oseva omondyi hagua ija´eyvape ha oñangareko
hagua ohayhuvape oñemoῐ chupe tatakuape:
ka´a, petỹ, eira ha guaripola jajehayhuka hagua hese. Ñañemoiru ramo karai
pyharere ikatuntema ñase jaguata tape pyu ivaivevare, kuñatai porᾶ, ñande
kichiha roga rekavo.
Javier Ojeda
